حرمت نفس و اعتماد به نفسهمه مقالات

در جستجوی عزت نفس بهتر

عزت نفس چیست ؟

احساسات و افکار مردم درباره خودشان، اغلب براساس تجارب روزانه تغییر پذیر است.

برای مثال، نمره ای که در امتحان می گیرید،برخورد دوستانتان با شما و افت و خیزهای موجود در یک رابطه عاطفی ، همگی به طور موقت بر احساس نوعدوستی و خوشحالی شما تأثیر می گذارند.

البته ،عزت نفس شما بنیادی تر از آن است که افت و خیزهای عادی سبب تغییر آن شود. مثلا افرادی که از عزت نفس خوبی برخور دارند، افت و خیزهای معمول می تواند نوسانات گذاریی در نحوه احساسشان نسبت به خود ایجاد کنند، ولی آیا تأثیرات بسیار محدودند برعکس ، آنهایی که عزت نفس نازلی دارند ، افت و خیزهای معمول چه بسا زندگی آنها را دگرگون کند.

عزت نفس چیستنگاهی به ذیل ، شما را در مسیر عزت نفس بهتر قرار خواهد داد:

عزت نفس ضعیف در مقابل عزت نفس سالم




منشأ پیدایش عزت نفس کجاست ؟

عزت نفس سالم

عزت نفس پایین

ندای درونی شما چه می گوید؟

سه وجه درونی شما چه می گوید؟




سه وجه در عزت نفس پایین

پیامد های عزت نفس پایین

سه گام جهت عزت نفس بهتر

عزت نفس ضعیف در مقابل عزت نفس سالم

عزت نفس ضعیف در مقابل عزت نفس سالمغالبا افرادی که از عزت نفس ضعیفی برخور دارند، وضعیت کنونی خود را ، جهت ارزیابی خویش قرار می دهند،آنها برای مقابله با افکار و احساسات منفی فراگیر و دائمی ، به تجارب مثبت بیرونی نیاز دارند. حتی در صورت به دست آوردن تجارب مثبت ، احساس خوب  حاصل از گرفت نمره خو ب و …. ،می تواند موقتی باشد.

فروشگاه الو کالا

عزت نیس سالم ، برپایه توانائی ما در ارزیابی دقیق از خود شناخت خود بنا شده است خوب خودت

نکته قابل توجه در آن پذیرش خود و ارج نهادن بی قید و شرط به خویش است . این بدان معناست که توانایی ها و محدودیت های خود را که بخشای از وجود انسان هستند به شکل واقع بینانه ای بشناسیم و در عین حال، بدون هیچ گونه قید و شرطی خود را پذیرفته و ارزشمند بداریم .

منشا پیدایش عزت نفس کجاست ؟

تصور ما نسبت به خودمان به واسطه تجارب ما با افراد مختلف و گوناگون در گستره زندگیمان سبب پیدایش و دگرگونی عزت نفس ما می شوند . به ویژه ، تجارب دوران کودکی ما نقش بزرگی در شکل گیری اساس و پایه عزت نفس ما دارند.

دوران کودکی ما نقش بزرگی در شکل گیری اساس و پایه عزت نفس ما دارندنحوه رفتار افراد درجه یک خانواده ،مربیان ، معلمان ، روحانیون ، افراد مذهبی، همسالانمان و همچنین موفقیت ها و شکست ها  از جمله عوامل تأثیرگذار در شکل گیری ، عزت نفس می باشند.

نکته : ” بخش عظیمی از عزت نفس در دوران کودکی شکل می گیرد”.

عزت نفس سالم

آن دسته از تجارب دوران کودکی که به عزت نفس سالم منجر می شوند عبارتند از :

تحسین شدن

گوش فرا داده شدن گوش فرادادن دییران به صحبت های ما

محترمانه ، طرف صحبت قرار گرفتن

محترمانه ، طرف صحبت قرار گرفتنمورد توجه بودن و در آغوش گرفته شدن

کسب موفقیت در ورزش یا مدرسه

داشت دوستان معتمد

عزت نفس پایین

آن دسته از تجارب دوران کودکی که به عزت نفس پایین می انجامند عبارتند از :

به طرز ناخوشایندی مورد انتقاد قرار گرفتن

آماج داد و فریاد و ضرب و شتم دیگران قرار گرفتن

نادیده انگاشته شدن ،مسخره یا تحقیر شدن

نادیده انگاشته شدن ،مسخره یا تحقیر شدنهمیشه انتظار ” عالی بودن ” از ما داشتن

تجربه شکست در ورزش یا مدرسه

کسانی که دارای عزت نفس پایین هستند ، دائما در معرض این پیام هستند که شکست تجربه ها باخت در بازی ،گرفت نمره پایین و … به معنای شکست تمام وجود آنهاست . خوب خودت

ندای درونی شما چه می گوید؟

همه تجربه های پیشین ما ، حتی آنهایی که معمولا نا آشکار هستند ؛ در قالب یک ندای درونی ، در زندگی روزمره ما زنده و فعال هستند. این ندای درونی دائما پیام های ناب خود را به ما گوشزد می کند اگر چه همانند برخی سخنان ،آنها را نمی شنویم ندای درونی در افرادی که عزت نفس سالمی دارند ، حاوی پیامد های مثبت و تائید کننده است،در حالی که ندای درونی در مورد افرادی با عزت نفس پایین ،به شکل انتقاد ناخوشایند درونی ،انتقاد دائمی نسبت. به خود ، و تنبیه خود، و ناچیز جلوه دادن کامیابی ها بروز می نماید.

سه وجه از عزت نفس پایین

اغلب ما تصویری از عزت نفس پایین داریم ، اما باید توجه داشت این تشخیص همیشه آسان نیست . سه شکل متداول عزت نفس پایین آورده شده اند:

سه شکل متداول عزت نفس پایینفریبنده : فرد خوشحال و موفق رفتار میکند ، اما به راستی از شکست می هراسد.
او در هراسی دائمی نسبت به آشکار شدن هویت واقعی خود به سر می برد،این فرد جهت حفظ نقاب عزت نفس مثبت نیاز به کامیابی های مکرر دارد که این امور خود منجر به مشکلاتی چون کمال گرایای ،تعلل در امور ، رقابت و فرسودگی می شود

عصیانگر :رفتار فرد به گونه ای است که گویی مصلحت اندیش دیگران بوده و در همه موارد صاحب نظر می باشد. این فرد همانند افراد مهم و قدرتمند عمل می کند . همواره از این مسئله که دیگرا ن ” به اندازه کافی خوب ” نیستند ، احساس خشم و عصبانیت می کند. دائما وانمود می کند قضاوت و انتقاد دیگران ،سبب آزارش نمی شود. در نهایت این حالات به مشکلاتی نظیر سرزنش بیش از حد دیگران ، قاانون شکنی یا مخالفت جویی می انجامد .

سرزنش بیش از حد دیگرانبازنده : فرد احساس بی فایدگی دارد و قادر به مواجهه با جهان نمی باشد. او در انتظار رسیدن یک ناجی یا فریادرس به سر می برد . وی برای مقابله با ترس ناشی از قبول مسئولیت تعیین زندگی خود ، از دلسوزی برای خویش با بی تفاوتی سپری می سازد و جهت راهنمایی ، دائما چشم به دیگران دوخته است .این دیدگاه به مسائلی نظیر کمبود مهارتهای ابراز وجود ، کم آموزی ، اتکای بیش از حد به دیگران و…..منجر می شود.

پیامدهای عزت نفس پایین

عزت نیس پایین ،پیامدهای وسیعی به دنبال دارد.

می تواند موجب اضطراب ، فشار روانی ، احساس تنهایی و آمادگی شدید برای افسردگی شود.

می تواند سبب بروز مشکلاتی در رابطه با دوستان و ارتباطات وی شود.

مشکلاتی در رابطه با دوستان و ارتباطاتمی تواند به طوری جدی بر عملکرد تحصیلی و شغلی اثر گذارد.

می تواند سبب سرخوردگی فرد شود و میزان آسیب پذیری فرد را در مقابل مواد مخدر و الکل افزایش دهد .

بدتر از همه ، پیامدهای منفی پیش گفته ،تقویت کننده تصویر منفی فرد از خویش است و می تواند عزت نفس فرد را به قهقرا کشانیده و روحیه غیر خلاق و حتی رفتارهای خود تخریبی را فعالانه تشدید کند.

سه گام جهت رسیدن به عزت نفس بهتر

پیش از آنکه شروع به بهبود عزت نفس خود نمائید ،ابتدا،به توانایی تغییر آن اعتقاد داشته باشید . لزوما هر تغییری سریع و آسان رخ نمی دهد، اما می تواند اتفاق بیفتد.

هر تغییری سریع و آسان رخ نمی دهد

شما ضعیف نیستید! به محض پذیرش و یا حداقل توجه به جمله مذکور ،می توان گام های سه گانه را برای تغییر عزت نفس برداشت:

گام ۱ :سرپوش گذاردن بر انتقاد درونی
گام ۲ :تمرین پرورش خود
گام : ۳ تقاضای کمک از دیگران

گام اول : سرپوش گذاردن بر انتقاد درونی

اولین گام مهم در بهبود عزت نفس،شروع مبارزه با پیامدهای منفی ندای درونی منتقد است . در جدول چند مثال شاخص از ندای درونی انتقادگر و راه ” سر پوش گذاردن ” بر آن آورده شده است :

ندای انتقاد کننده درونی

به طرز غیر عادلانه ای ناخوشایند است

ندای انتقاد کننده درونی

مردم اظهار داشتند که نحوه ارائه مطالب من به دلشان نشست ، در حالی که به خوبی که باید می بود، نبود .
نمی توانم باور کنم مردم متوجه جابجایی مطالب به هنگام آن ارائه نشده باشند . من انسان ریاکاری هستم .

تعمیم غیر واقع گرانه

در امتحانم ، نمره رد ، گرفتم . من در این کلاس هیچ چیز نمی فهمم . آدم کودنی هستم . چه کسی را گول می زنم ؟ نباید به این کلاس می رفتم . من احمقم و در دانشکده جایی ندارم .

پاسخگویی شما

اطمینان دهنده باشید ،، خوب واقعا کارم را دوست دارم ! شاید کامل نبود اما من روی آن مطلب خیلی خوب کار کرده بودم و کارم را خوب انجام دادم . به خودم افتخار می کنم . این یک موفقیت بزرگ بود.

موفقیت بزرگصریح باشید

من ، تنها در همین امتحان ، ضعیف کار کردم ، در صورتی که همه تکالیف منزل را خوب انجام داده ام . در این درس نکته ای وجود دارد که کمتر از چیزی که می پنداشتیم ، درکش کرده ام ولی می توانم روی جزوه ها و مواد درسی کار کنم چرا که من در درس های دیگری نیز که به همین دشواری بوده اند ! خوب بوده ام .

ندای درونی منتقد در جستجوی امور غیر منطقی است خوب خودت

” او اخم آلود است. اگر چه چیزی گفت ، ولی می دانم این بدان معناست که او مرا دوست ندارد !”

فاجعه می سازد :

” آن دختر دعوت مرا نپذیرفت . اقدر سرافکنده و تحقیر شدم . هرگز موفق به پیدا کردن دوست نخواهم شد. همیشه تنها خواهم بود”

سرافکنده و تحقیر شدمپاسخگویی شما

با امور غیر منطقی مبارزه کنید
“خوب ، او اخم آلود است، اما م علتش را نمی دانم . احتماا ارتباطی به من ندارد. باید از او بپرسم “.

واقع گرا باشید:

آه آزار دهنده است . خوب آن دختر نمی خواهد با من بیرون برود . اما آیا این بدان معناست که
هیچکس حاضر نیست این کار را بکند . می دانم که فردی جذاب و دوست داشتنی هستم، پس بالاخره کسی را پیدا خواهم کرد.

گام دوم : تمرین پرورش خود

سرپوش گذارندن بر ندای درونی انتقادگر ، اولین قدم مهم است ،اما کافی نیست . از آنجایی که بخشی از عزت نفس ما ، به رفتاری که دیگران در گذشته با ما داشته اند مربوط می شود، دومین قدم به سوی عزت نفس سالم ،آن است که با خودتان به عنوان یک فرد ارزشمند رفتار کنید.

با پرورش و اهمیت دادن به خود به شیو ه ای نشان دهید، که ارزشمند ، با کفایت، لایق و دوست داشتنی هستید و این چنین با تجارب یا پیامهای منفی گذشته مبارزه کنید

پرورش خود از بخش های گوناگونی تشکیل می شود

مراقبت های اولیه را نسبت به خود اعمال نمائید.

به مقدار کافی بخوابید ،غذاهای سالم بخورید، مرتب ورزش کنید ،در رعایت بهداشت کوشا باشید و الا آخر.

برای خودتان برنامه های تفریحی و آرامش دهنده ترتیب دهید .می توانید به سینما بروید ،خواب نیمروزی داشته باشید، به ماساژ بروید. خوب خودت

گلکاری و باغبانی کنید، با هر چیزی که برایتان ارزشمند است ، خود را برای موفقیت هایتان تشویق کنید.

به طور مثال شما می توانید به خاطر نمره خوبی که گرفته اید ،یک شب به خود مرخصی دهید و جشنی برپا دارید. وقت خود را با یک دوست بگذرانید.

و به خاطر تماس تلفنی که برایتان بسیار مشکل بوده ولی انجام داده اید ، خود را تحسین کنید.توانایی ها و کامیابی ها خویش را به خود یادآوری کنید

یک روش آن است که فهرستی از چیزهایی که برای خود دوست دارید،تهیه کنید، یا یک پرونده موفقیت برای خود ترتیب دهید که نامه های مثبت ، تشویق نامه ها ، مدارک یا تقدیر نامه ها را در آن نگهداری کنید.

موفقیت هایی را که سبب افتخار شما هستند، نشانه هایی که همیشه در معرض دیدتان باشد،یاد آور شوید. خوب خودت

هنگامی که مطابق با انتظاراتتان عمل نکرده اید خود را ببخشید چنانچه به پرورش خود عادت نداشته باشید، این عمل به نظر سخت و دشوار می نماید. از خود انتقاد نکنید.

وقتی کاری را کاملا صحیح انجام نداده اید، آن ندای درونی را به یاد داشته باشید!

خود را متعالی بدانید حتی وقتی احساس می کنید، استحقاق آن را ندارید، چنین “بنمایانید ” تا همان گونه رخ دهد احساس متعالی و خوب بودن را به خود القاء می کنید ، بتدریج آنرا ، باور خواهید نمود.

گام سوم : از دیگران یاری بخواهید

غالبا ،یاری طلبیدن از دیگران ، مهمترین و نیز دشوارترین قدم به سوی تقویت عزت نفس است .

افرادی که دارای عزت نفس پائین هستند،به دلیل احساس عدم لیاقت نمی توانند از دیگران طلب کمک نمایند . خوب خودت

اما از آنجایی که ، عزت نفس پایین ، غالبا حاصل نحوه برخوردی است که دیگران در گذشته با شما داشته اند ، جهت مبارزه با پیامدهای انتقادی، که خود حاصل از تجارب منفی گذشته اند، نیازمند کمک دیگران خواهید بود.

در اینجا چند روش جهت کمک طلبیدن از دیگران آورده شده است :
از دوستان طلب حمایت کنید.
از دوستانتان بپرسید از چه ویژگی شما خوششان می آید یا فکر می کنند شما در آن مورد دارای قوت هستید.

از دوستانتان بپرسیداز کسی که به شما اهمیت می دهد ، بخواهید که برای مدت کوتاهی به شما گوش فرا دهد، بدون آنکه سعی داشته باشد چیزی را اصلاح کند.

برای در آغوش گرفتن دوستان مشتاق باشید.

از کسی که به شما علاقمند است بخواهید ، اموری را که خودشان انجام می دهند ، به شما یاد آوری کنند خوب خودت

از معلمان و دیگر یاری دهندگان کمک بخواهید

چنانچه مشکل درسی دارید.، نزد استادان یا مشاوران بروید واز آنها بخواهید در این امور،کمکتان کنند .

از معلمان و دیگر یاری دهندگان کمک بخواهیدبه یاد داشته باشید:

آنها حضور دارند تا به یادگیری شما کمک کنند !

اگر در زمینه های مشخصی اعتماد به نفس پائین دارید ،در کلاس ها شرکت کنید و یا فعالیت های تاز های را پیش ببرید تا حس رقابت را در شما افزایش دهد .

برای مثال شرکت در کلاسهای ریاضی ، ورزشی ، کلاسهای شنا و…( با یک درمانگر یا مشاور صحبت کنید)

گاه ، غلبه بر عزت نفس پائین آنچنان رنج آور و یا مشکل به نظر میرسد ، گاه نیاز به کمک حرفه ای درمانگر یا مشاور روانشناس پیش می آید . صحبت با یک مشاور روش خوبی جهت آشنایی بیشتر با جنبه های عزت نفس شماست و منجر به به بالا رفتن عزت نفس شما می شود.


ممکن است در رابطه با در جستجوی عزت نفس بهتر به این مطالب هم علاقه داشته باشید:

💡نکات مهم درباره نقش عزت نفس در رهبری و مدیریت

💡نکات مهم درباره ماهیت عزت نفس

💡اعتماد به نفس و حرمت نفس چیست ؟

شما میتوانید از ویدئو های آپارات خوب خودت دیدن فرمایید و مطالب مرتبط مورد نیاز خود را در آن بیابید.

این مطالب را هم حتما بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا
Exclamation Triangle Check code